Ulepszanie człowieka. Perspektywa filozoficzna

Tematem przewodnim wszystkich tekstów jest problem ulepszania człowieka, ideowo mieszczący się w szeroko rozumianym nurcie transhumanizmu. Nurt ten postuluje celowe dążenie do poprawiania ludzkiej natury, choć owo poprawianie może być rozumiane bardzo odmiennie: od ograniczonych interwencji terapeutycznych, przez intensyfikowanie naturalnych cech o różnym charakterze (np. wydłużanie życia, ulepszanie zdolności kognitywnych), aż po dążenie do wykreowania jakościowo odmiennej podmiotowości, w jakichś istotnych aspektach lepszej od człowieka. Każdy z tych programów może być z kolei realizowany za pomocą różnych technik i w różnym zakresie. Wszystko to tworzy bardzo złożony i dynamiczny konglomerat zagadnień, na tyle jednak nowy, że nie zostały jeszcze wypracowane standardowe linie argumentacyjne odnoszące się do filozoficznej i etycznej oceny różnych jego aspektów.

Praca poświęcona tej problematyce może zatem stanowić ważny element aktualnej debaty, może się przyczynić do lepszego zrozumienia różnych aspektów transhumanizmu i służyć do wypracowania roztropnego konsensusu, który stanie się w przyszłości punktem odniesienia dla normowania praktyk badawczych, zachowań społecznych czy tworzenia prawa.

Dr hab. Jacek Jaśtal

Książka składa się z 11 artykułów, poprzedzonych wprowadzeniem redaktorów książki, zatytułowanym Pomiędzy transhumanizmem a biokonserwatyzmem. I choć nie oddaje tego tytuł książki, to właśnie transhumanizm jest koncepcją, z którą jawnie lub ukrycie dyskutują autorzy tekstów. Redaktorzy słusznie podkreślają rosnące w Polsce zainteresowanie transhumanizmem, trudności w jego zdefiniowaniu, wieloznaczność rozmaitych „transhumanistycznych” terminów, radykalizm idei ulepszenia już nie tylko jednostki, ale gatunku ludzkiego.

Artykuły zostały napisane w duchu filozofii klasycznej, ale z dużym wyważeniem. Dla badaczy wkraczających na to pole refleksji książka będzie użyteczna, ponieważ szybko można się zapoznać z głównymi tezami transhumanizmu i głównymi liniami krytyki.

Dr hab. Agnieszka Lekka-Kowalik, prof. KUL