Pod grą. Jak dziś znaczą wiersze, poetki i poeci

Choć Anna Kałuża zajmuje się poezją, to jej sposób rozumienia wierszy odwołuje się do szerszych ujęć budowanych na gruncie estetyki. Estetyki nowocześnie pojętej, operującej nie tyle kategorią autonomicznego dzieła, ile szeroko pojętego artefaktu estetycznego czy nawet – samą kategorią estetyczności jako pewnej ramy, czy może raczej nazwy procesu cyrkulacji znaków we współczesnej semiosferze. W tym ujęciu poezja konstytuuje się w ruchu ciągłych „przegrupowań między sztuką, nauką i techniką”. Nie tylko zresztą konstytuuje się dzięki tym przegrupowaniom, ale ich dokonuje. I to jest cel Kałuży: nie obrona tradycyjnych przekonań dotyczących sztuki, lecz ujawnienie potencjalnych mocy dokonywania „przegrupowań”. Mocy poezji do – by rzec nieco inaczej – wywłaszczania z tradycji i zawłaszczania sfer sytuujących się poza sztuką; przekraczania granic estetyki i ich restytuowania; bycia w grze i pozostawania poza grą.

Z recenzji wydawniczej dra hab. prof. US Andrzeja Skrendy

Anna Kałuża – zajmuje się krytyką literacką i historią literatury, przede wszystkim poezją polską XX i XXI wieku. Autorka książek poświęconych związkom krytyki literackiej i estetyki: Wola odróżnienia. O modernistycznej poezji Jarosława Marka Rymkiewicza, Julii Hartwig, Witolda Wirpszy i Krystyny Miłobędzkiej (Kraków 2008), Bumerang. Szkice o poezji polskiej przełomu XX i XXI wieku (Wrocław 2010), Wielkie wygrane. Wspólne sprawy poezji, krytyki i estetyki (Mikołów 2011). Współredagowała m.in. Rodzinną Europę. Pięć minut później (Kraków 2011) oraz Interpretować dalej. Najważniejsze polskie książki poetyckie 1945–1989 (Kraków 2011). Od 2010 roku współpracuje z TVP Kultura, współprowadząc programy literacko-krytyczne: Czytelnia, Sztuka czytania, Cappuccino z książką.

SPIS TREŚCI

I. Wprowadzenie 

1. Jak poezja staje się dziś? Pod grą

2. Kiedy poezja? Możliwości poezji we współczesnym świecie komunikatów 

3. Od nowej nowej poezji do nowej poezji i z powrotem

II. Kim jest poetka, kim jest poeta 

1. Na linii ognia. Poeta jako etnograf (Grzegorz Wróblewski) 

2. Energia, materia, grawitacja. Poeta jako krytyk systemu władzy (Szczepan Kopyt)

3. Czy kobiety muszą mieć ciała? Poetka jako materializacja męskiej fantazji (Justyna Bargielska) 

4. HOLO: architektura, kreacja i mity. Poeta jako architekt (Krzysztof Siwczyk) 

III. Wiersze po końcu poezji

1. „Po obu stronach granicy”. Postacie poezji w twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego 

2. Bohdan Zadura: dlaczego mniej znaczy więcej?

3. Darek Foks – do jakiej poezji prowadzą jego historie? 

4. Kiry Pietrek wiersze po reklamach 

IV. Całe złoto. Przyszłość poetów nowoczesności 

1. Przyszłość poezji Czesława Miłosza – warunki i możliwości (dys)kontynuacji 

2. Wyjść z pola piorunów: Mapa pogody Jarosława Iwaszkiewicza

3. Różewicz i poeci „innych” końców poezji (Andrzej Sosnowski i Darek Foks)

4. Sposoby na Czycza 

Nota bibliograficzna

Indeks nazwisk 

Summary