Kresy Zachodnie. Gospodarcze i społeczne znaczenie polskich kresów

Termin Kresy Zachodnie powstał dopiero w drugiej połowie XIX w. w nawiązaniu do pojawiającego się od XVII w., a spopularyzowanego przez Wincentego Pola w połowie XIX stulecia, szerzej przyjętego terminu Kresy Wschodnie. Początkowo oznaczał on dawne pograniczne ziemie przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, które leżały na zachód i północ od granic powstałego w trakcie Kongresu Wiedeńskiego Królestwa Polskiego, a więc przede wszystkim Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie. Nazwa ta jednak, podobnie jak Kresy Wschodnie, nabierała z czasem i w zmiennych okolicznościach, nowego znaczenia. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r. do Kresów Zachodnich dołączono zarówno Górny Śląsk, jak i Warmię, a z biegiem czasu w II  Rzeczypospolitej, zwłaszcza w terminologii obozu narodowo-demokratycznego, funkcjonować zaczęły jako ich część także Śląsk Opolski, Dolny Śląsk, a nawet, choć rzadziej, Pomorze Słupskie i Szczecińskie. Po II wojnie światowej terminem tym zaczęto nazywać wszystkie ziemie włączone do Polski kosztem pokonanej III Rzeszy. Ziemie te - nazywane też, zwłaszcza w propagandzie, polskim Dzikim Zachodem - kusić miały „osadników" swym bogactwem, dziewiczością i szansami, jakie miały dawać każdemu, kto odważy się na nich zamieszkać.