Sztuka kochania

 Owidiuszowa Sztuka kochania przez wieki należała do lektur zakazanych i uważana była z książkę niemoralną. Określenia „pornografia” czy „wyuzdanie” ucinały jakąkolwiek dyskusję na temat wartości literackich dzieła, piękna mitologicznych dygresji czy interesujących wskazówek dotyczących realiów życia w Wiecznym Mieście na przełomie starej i nowej ery. A przecież poemat augustowskiego poety (43 p.n.e. – 17 n.e.) nie zasłużył na taką krytykę: to dziełko urocze, a przy tym eleganckie, wyrafinowane, skrzące się dowcipem niepozbawionym odrobiny pikanterii. Prawdy, jakie na temat natury ludzkiej podaje Owidiusz, nie tylko świadczą o jego doskonałej znajomości psychologii, ale też zapewniają Sztuce kochania aktualność w każdej epoce. Poeta doradza, jak zdobyć i zatrzymać przy sobie ukochaną osobę, a pod płaszczykiem miłosnej dydaktyki uczy wdzięku, szlachetności w obyciu i dobrych manier; nawet czary nie pomogą, jeśli brak przymiotów ducha, które mogłyby zaskarbić uczucie:

 Na nic napój miłosny – po nim obłęd, mania i szał, co mąci rozum… Porzuć więc fortele! Chcesz, żeby cię kochano, bądź godny kochania, bo samą ładną buzią nie zyskasz zbyt wiele. (Sztuka kochania 2,105–108)