Polskie wypisanie dwojej krainy świata, ktorą po łatinie Sarmatią... zową. Kraków, Florian Ungler, (po 15 V) 1535

Wydrukowana w 1517 r. w oficynie Jana Hallera książka Macieja z Miechowa (1453 lub 1457-1523), wybitnego historyka, lekarza i geografa, pt. Tractatus de duabus Sarmatiis, Asiana et Europiana et de contentis in eis stała się od razu sensacją naukową w Europie i zrobiła błyskawiczną karierę. Już w następnym roku ukazał się w Augsburgu przedruk tego dziełka i tłumaczenie niemieckie, a później wyszły w kilku krajach liczne dalsze przedruki (co najmniej dwadzieścia) i przekłady na języki włoski, niemiecki, holenderski i polski. Przyczyny niezwykłego powodzenia historyczno-geograficznej rozprawy o dwóch Sarmacjach Macieja z Miechowa polegały na tym, że zawierała ona pierwszy w literaturze naukowej obraz Europy wschodniej zbliżony do rzeczywistości. Opisując jej terytorium, mieszkańców, przyrodę, obyczaje i ustrój polityczny autor burzył mnóstwo legend i nieprawdopodobnych baśni krążących o tych ziemiach. Wyjaśniał też kwestionowaną przynależność Słowian do wspólnoty europejskiej. Maciej z Miechowa bowiem zdecydowanie podważał dotychczasowe poglądy o pochodzeniu Słowian od azjatyckich Scytów lub Sarmatów, uzasadniając ich europejską kolebkę, przez co potwierdzał również starożytność i autochtonizm narodu polskiego w jego granicach. Dziełko to stanowiło ponadto przełom w podstawach metodologii badań geograficznych, gdyż podkreślało konieczność opierania się na autopsji, a nie na tekstach i autorytetach. Polski przekład traktatu Macieja z Miechowa był jeszcze dwukrotnie drukowany (1541, 1545). Liczba wydań i fakt, że dochowały się tylko pojedyncze, zdefektowane ich egzemplarze, dowodzą niezwykłej popularności tej książki. Na język polski tłumaczył to dzieło Andrzej Glaber (ok. 1502-1555), pochodzący z Kobylina w Wielkopolsce. Był profesorem Akademii Krakowskiej i kanonikiem przy kolegiacie Św. Anny w Krakowie. Wydał m.in. Problemata Aristotelis. Gadki... (1535) oraz przygotował do druku pod względem językowym Żołtarz Dawidów Walentego Wróbla (1539).