Toruńska architektura sakralna po 1945 roku: minimalizm czy kultura nadmiaru?

Mniej znaczy więcej czy kultura nadmiaru? to pytanie postawione we wstępie do kolejnego tomu z cyklu „Zabytki toruńskie młodszego pokolenia”, dobrze charakteryzuje tematykę zamieszczonych referatów. Trudno bowiem odejść od wspomnianego pytania, proponując przegląd toruńskiej architektury sakralnej od powojnia do czasów nam najbliższych. Mniej znaczy więcej dla promotora minimalizmu Ludwiga Miesa van der Rohe oznaczało odejście od kultury nadmiaru i swoisty ascetyzm artystycznych środków wyrazu. Trudno tu nie zauważyć korespondencji z zaleceniami soborowymi, by projektując obiekty sakralne dbać raczej o „szlachetne piękno” aniżeli przepych. Dla tej postawy autorzy artykułów znajdują w Toruniu szereg realizacji, jak choćby kościół pw. św. św. Michała Archanioła i bł. ks. Bronisława Markiewicza. Na drugim biegunie znajduje się jednak nie tyle przepych, co sakrokicz, „makabryła”, której szeroko znanym przykładem jest opisywany w książce kościół pw. Maryi Gwiazdy Nowej Ewangelizacji. Tom, będący plonem szóstej już konferencji poświęconej toruńskim „zabytkom młodszego pokolenia”, stawia wiele pytań, które wykraczają poza toruński kontekst. Czym jest kicz? Jak go definiować? (…) Czy problem kiczu w architekturze sakralnej to dowód upadku zawodu / autorytetu architekta? (…) Co dzieła sakralnej architektury powiedzą o nas kolejnym pokoleniom? Czy za lat kilkadziesiąt kultura nadmiaru stanie się normą, jaką dziś jest dla nastolatków życie w nadmiarze (wszelkich) bodźców? Czy raczej świat powróci do idei samoograniczania / czystego minimum. Mniej znaczy więcej?

Tom ilustrowany kolorowymi zdjęciami obiektów zawiera noty o autorach, indeks osób i nazw geograficznych.