Pomiędzy retro i retromanią

Czy kultura retromanii jest jedynie odtwórczym kolażem istniejących już elementów, bezrefleksyjną modą odcinającą produkty kultury od ich rzeczywistego kontekstu, zabijającą inwencję i sprawiającą, że już nigdy nie doczekamy się kolejnego rewolucyjnego, przełomowego zjawiska, czy też ciągłym przedefiniowywaniem kultury, przejęciem jej przez fanów, którzy w jej ramach tworzą pole oporu przeciwko jednej narracji, jednej ideologii, jednemu odczytaniu? Jak wyglądają zmagania między nostalgiczną stylizacją a krytycznym potencjałem oddolnych działań fanów, twórców kultury remiksu, we współczesnym kinie, telewizji, muzyce, komiksie? Wreszcie czy retromania jest twórcza, czy raczej odtwórcza i jakie są – i mogą być – jej konsekwencje? To pytania istotne dla badaczy kultury nie tylko głównego nurtu w momencie, w którym tak skutecznie retromania zdefiniowała – by nie rzec zawłaszczyła – XXI wiek i otaczającą nas przestrzeń kulturową, opisywaną prawie wyłącznie takimi terminami, jak revival, remiks, cover, sequel, seria, otwarty/seryjny model produkcji.

Ze Wstępu

Spis treści

Wstęp........................................................................ 7

INTERNET, WIDEO I GRY.............................................. 9

Magdalena Kamińska, Jeśli to pamiętasz, to pewnie już nie żyjesz. Praktyki (n)ostalgii w polskim internecie................. 11

Maciej Stasiowski, REV. Rewind/reverse/revive – nowy interfejs kultury VHS...... 37

Maria B. Garda, Motywacja nostalgiczna zwrotu retro w grach wideo........... 63

FILM I TELEWIZJA......................................................... 91

Paulina Haratyk, Zakazane piosenki. O młodości, muzyce i nostalgii w polskim kinie.................. 93

Izabela Kalinowska, Trefni Amerykanie w serialu „Zawód: Amerykanin, czyli moda na zimną wojnę”................ 113

Paweł Sołodki, Pornograficzne parodie i pastisze popularnych realizacji kinowych i telewizyjnych......................129

LITERATURA.................................................................... 161

Magdalena Bałaga, Rekonstrukcje banału. Powrót lat dziewięćdziesiątych w prozie najnowszej (na wybranych przykładach)............... 163

Aldona Kobus, Sherlockmania: historia fanfiction w fandomie Sherlocka Holmesa........................................... 191

KRYTYCZNIE.................................................................... 227

Magda Brünig, Technonostalgia. Analogowe strategie muzycznych powrotów....................... 229

Barbara Szczekała, Nie tylko nostalgia. Fenomen retro krytycznego.................. 255

Michał Gulik, Hauntologia Krainy Grzybów............................................... 281

STYL ŻYCIA. KUCHNIA, MODA I MUZYKA............. 295

Wiesław Godzic, Celebryci (w) PRL-u............................................................. 297

Magdalena Tomaszewska-Bolałek, Retro w kuchni. Od gotowania po design............................. 319

Joanna Łuniewicz, Szafiarki ze Stepford............................................................. 337

Adam Kruk, Retroseksualność w kinie. METRO-SNOBY vs RETRO-KLONY................................ 355

Artur Szarecki, Retromania i koniec muzyki: od linearności do złożoności.... 379

Antoni Michnik, Natalia Grądzka, Klaudia Rachubińska, „Zespołów rockowych nikt nie pyta, czy są pastiszem lat siedemdziesiątych”. Super Girl & Romantic Boys vs nostalgia i retromania........ 405

UWAGI KOŃCOWE.......................................................... 429

Małgorzata Major, Ameryka z importu w polskiej telewizji lat dziewięćdziesiątych..............................431

Noty o autorach..................................................................... 445