Bracha L. Ettinger. Eurydyka - Pieta. Eurydice - Pieta

Bracha Lichtenberg Ettinger (ur. 1948 w Tel Awiwie) jest jedną z ważniejszych współczesnych artystek i wiodących postaci tzw. Nowego Malarstwa Europejskiego. Badaczka w obszarze psychoanalizy postlacanowskiej i różnicy płciowej oraz autorka przełomowej dla badań nad traumą, estetyką i etyką teorii macierzystej kobiecości. Przedstawicielka tzw. drugiego pokolenia, córka ocalałych z Holocaustu polskich Żydów. Profesor w European Graduate School, gdzie kieruje Katedrą Sztuki i Psychoanalizy, aktywna psychoanalityczka i superwizorka. Jej działalność znacząco wpłynęła nie tylko na współczesną sztukę ale także na teorię krytyczną, studia nad kulturą wizualną oraz badania nad płcią kulturową.

Zaprezentowana w Muzeum Śląskim ekspozycja Eurydyka – Pieta była pierwszą przekrojową indywidualną wystawą prac Ettinger w Polsce. Pokazano na niej dzieła artystki z ostatnich trzech dekad. Tworzonym niejednokrotnie przez wiele lat obrazom olejnym towarzyszyły rysunki z całego okresu twórczości, a także trzy instalacje video. Ważnym elementem wystawy były również notesy wraz z zawartymi w nich rysunkami będące samodzielnymi dziełami sztuki i dokumentujące zalążki procesu twórczego artystki, a także jej codzienność oraz fragmenty myśli filozoficznej i psychoanalitycznej.

Twórczość Brachy L. Ettinger poprzez poszukiwania związane z kolorem i abstrakcją oraz pojęciami piękna i wzniosłości [sublime] dotyka tematyki osobistej i historycznej traumy wojennej, zwłaszcza tej doświadczanej przez kobiety podczas II wojny światowej i Shoah, a także pamięci i zapomnienia, nieświadomości, kobiecego upodmiotowienia, procesu zaleczania traumy oraz przejścia od niewidzialności do widzialności. Jej psychoanalityczne podejście do abstrakcji wydobywające ambiwalencję obrazu wiąże się ze złożonym procesem tworzenia fotokopii, wymazywania, nakładania kolejnych transparentnych warstw farby, gdzie zamalowywanym „wyjściowym materiałem” są często fragmenty fotografii zaczerpnięte z rodzinnych archiwów, materiałów prasowych bądź publikacji historycznych, zwykle przedstawiające kobiety i matki z dziećmi czekające na śmierć – postaci nazwane przez artystkę Eurydykami.

Katalog / reader zawiera sześć tekstów w języku polskim, angielskim i francuskim autorstwa Ettinger oraz badaczy i badaczek zajmujących się jej twórczością.

Eurydyka i Pieta, ogień i woda, ratunek i ewakuacja: ślady traumy w twórczości Brachy Lichtenberg Ettinger// ANNA CHROMIK

Trauma, czas i malarstwo: Bracha Ettinger i estetyka macierzy// GRISELDA POLLOCK

Bracha Ettinger: Figury sPOZA// NICOLAS BOURRIAUD

Niesamowita trwoga i niesamowite współczucie a macierzowa transmiotowość wykraczająca poza niesamowity lęk// BRACHA L. ETTINGER

Nichsapha: Utęsknienie. Niematerialne tuché koloru w malarstwie po malarstwie po historii// GRISELDA POLLOCK

Transkryptum: tropienie śladów pamięci z/w/z myślą o Innym// BRACHA L. ETTINGER

Publikacja zawiera wprowadzenie, biogram artystki, spis wybranych wystaw indywidualnych oraz najważniejszych wystaw zbiorowych, a także spis prac zamieszczonych w katalogu.