Corpus Inscriptionum Poloniae Tom X. Zeszyt 12. Powiat żarsk

Prezentowany dwunasty zeszyt X tomu serii Corpus inscriptionum Poloniae stanowi wynik prac prowadzonych przez Pracownię Epigraficzną Instytutu Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego w ramach realizacji ostatniego etapu projektu badawczego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Inskrypcje na terenach Polski Zachodniej do 1815 r. (województwo lubuskie), kierowanego przez prof. dr. hab. Joachima Zdrenkę.                     

                Praca zawiera inskrypcje z terenu powiatu żarskiego w granicach ostatniej reformy administracyjnej (1999), powstałe do 1815 roku. Obejmuje 367 obiektów epigraficznych z ponad 700 inskrypcjami. Najliczniej reprezentowane są te wykonane na płytach nagrobnych i epitafiach, a w dalszej kolejności na dzwonach oraz elementach wyposażenia kościołów (naczynia liturgiczne i chrzcielnice). Uwzględniono także inskrypcje zaginione, których treść zachowała się w rękopisach, na zdjęciach lub w literaturze przedmiotu. Zgodnie z przyjętymi zasadami edycyjnymi pominięto zabytki numizmatyczne i sfragistyczne oraz teksty w języku hebrajskim, które stanowią przedmiot badań osobnych dziedzin naukowych. 

Niestety założenia, które przyjęliśmy na początku badań, znalazły swoje pełne odzwierciedlenie w rzeczywistości. Skala zniszczeń artefaktów epigraficznych w województwie lubuskim jest olbrzymia, a w niektórych powiatach liczba obiektów zaginionych wielokrotnie przewyższa te, które przetrwały. Potwierdziło się to także na terenie powiatu żarskiego, gdzie zachowane artefakty stanowią niewiele ponad 30% ich ogólnej liczby. Będący punktem wyjścia prac inwentaryzacyjnych katalog z serii Die Kunstdenkmäler, który opublikowano w 1939 roku, dobitnie ilustruje ogrom strat poniesionych w kolejnych latach.